Οι χώροι της καθαριότητας, ενώ έχουν κάποιες ιδιαιτερότητες, στην πράξη παρουσιάζουν, ίσως σε πιο ακραία μορφή, τα ίδια προβλήματα και παρόμοιες συνθήκες με αυτές που εμφανίζονται σε άλλους εργασιακούς χώρους.
Στον κλάδο καθαριότητας υφίστανται τα παρακάτω χαρακτηριστικά: Οι εταιρίες λειτουργούν στο πλαίσιο συμβάσεων έργων, η διαδικασία ανάληψης ιδιαίτερα στο δημόσιο τομέα ακολουθεί τους γενικότερους κανόνες διαπλοκής και αδιαφάνειας που ισχύουν σε όλες τις διαδικασίες του δημόσιου τομέα και η πλειοψηφία των εργαζομένων είναι γυναίκες και σε μεγάλο ποσοστό μετανάστριες.
Οι εταιρίες καθαρισμού λειτουργούν στο πλαίσιο συμβάσεων έργου και η ανάληψη εργασιών γίνεται με τη διαδικασία της εργολαβίας. Μια διαδικασία που εντάσσεται στο συνολικό πλαίσιο των ιδιωτικοποιήσεων του δημόσιου τομέα για τις δημόσιες υπηρεσίες αλλά και ευρύτερα στο πλαίσιο της ελαχιστοποίησης του κόστους. Γεγονός που σημαίνει ότι η επιλογή αυτή θα πρέπει να είναι μια οικονομικά συμφέρουσα λύση σε σύγκριση με την απευθείας πρόσληψη προσωπικού και κατά συνέπεια αυτή η νέα μορφή απασχόλησης συνεπάγεται χειρότερες συνθήκες εργασίας για τους εργαζόμενους. Ετσι, στον ίδιο εργασιακό χώρο δημιουργούνται εργαζόμενοι δύο ταχυτήτων, ακόμα και όταν πρόκειται για το δημόσιο τομέα. Αλλωστε, το μέτρο των επινοικιαζόμενων υπαλλήλων και η ύπαρξη εργαζομένων που δεν ανήκουν τυπικά στο εργατικό δυναμικό των εταιριών στις οποίες απασχολούνται έχει γίνει το όχημα για να χτυπηθούν τα εργασιακά δικαιώματα των μόνιμων υπαλλήλων.
Η διαδικασία ανάληψης ιδιαίτερα στο δημόσιο τομέα ακολουθεί τους γενικότερους κανόνες διαπλοκής και αδιαφάνειας που ισχύουν σε όλες τις διαδικασίες του δημόσιου τομέα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να δημιουργούνται οι ιδιαίτερες σχέσεις πολιτικής και οικονομικής εξάρτησης που καλύπτουν και δίνουν ασυλία στην εργοδοτική αυθαιρεσία και στην καταστρατήγηση στοιχειωδών εργασιακών και ασφαλιστικών δικαιωμάτων. Η περίπτωση του «διαλείμματος» είναι η πλέον χαρακτηριστική. Σύμφωνα με καταγγελίες των καθαριστριών, εργοδότης τις υποχρέωνε σε εικονικό διάλειμμα μισής ώρας ώστε να μειώνεται ο ημερήσιος χρόνος εργασίας που απαιτείται για την επικόλληση βαρέων και ανθυγιεινών ενσήμων, με αποτέλεσμα σε έναν τέτοιο κλάδο να μην κολλιούνται βαρέα και ανθυγιεινά ένσημα.
Η πλειοψηφία των εργαζομένων στις εταιρίες αυτές είναι γυναίκες και σε μεγάλο ποσοστό μετανάστριες. Σήμερα στην Ελλάδα, οι γυναίκες αποτελούν το 50,5% του πληθυσμού, αλλά συμμετέχουν στο εργατικό δυναμικό σε ποσοστό μόλις 38%, ενώ η μέση αμοιβή τους ανέρχεται στο 75% της αμοιβής των αντρών ακόμα και για την ίδια εργασία. Στην πλειονότητά τους απασχολούνται σε κορεσμένα επαγγέλματα που έχουν περιορισμένες διεξόδους στην αγορά εργασίας και προέρχοναι από σχολές όπως φιλολογίας, ιστορίας, καλών τεχνών κ.λπ., ενώ αποφεύγουν ανερχόμενα επαγγέλματα όπως αυτά των νέων τεχνολογιών.
Το φύλο, όμως, είναι «παρόν» σε όλη την πορεία του εργασιακού βίου. Το φύλο δεν αποτελεί κριτήριο μόνο για να πάρει κάποιος μια δουλειά, αλλά και για να τη διατηρήσει. Είναι χαρακτηριστικές οι περιπτώσεις που ανάμεσα στα κριτήρια για την πρόσληψη είναι αν η γυναίκα θέλει να κάνει παιδιά και ακόμα οι περιπτώσεις γυναικών που απολύονται επειδή εξέφρασαν τη θέληση να κάνουν παιδιά.
Oι γυναίκες εργαζόμενες είναι πιο ευάλωτες στην εργοδοτική αυθαιρεσία, αφού από τη μια πλευρά οι οικογενειακές υποχρεώσεις αποτελούν βαρίδι που τις εμποδίζει να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους και από την άλλη έχουν εκπαιδευτεί να μη διεκδικούν και να είναι υπάκουες στις διάφορες μορφές εξουσίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι εννέα στις δέκα εργαζόμενες υποστηρίζουν ότι ο ρόλος τους στο σπίτι συγκρούεται με τις επαγγελματικές τους υποχρεώσεις και αυτό αποτελεί σημαντικό εμπόδιο στην προοπτική επιτυχίας στο χώρο εργασίας. Επιπλέον, η γυναίκα, ακόμα και σήμερα, συνδικαλίζεται λιγότερο από τους άντρες και η εκπροσώπησή της σε συνδικαλιστικά όργανα είναι μηδαμινή. Αν στα παραπάνω προστεθεί το γεγονός ότι σε μεγάλο ποσοστό οι εργαζόμενες στους κλάδους καθαριότητας είναι μετανάστριες, τότε οδηγούμαστε σε έναν κλάδο στον οποίο οι συνθήκες εργασίας μοιάζουν μεσαιωνικές.Αλλωστε «μεσαιωνική» ήταν και η επίθεση που δέχτηκε η Κωνσταντίνα Κούνεβα. Η Κωνσταντίνα, η οποία στο πρόσωπό της συγκεντρώνει όλα τα χαρακτηριστικά του κατατρεγμένου αυτού του κόσμου. Γυναίκα που μεγαλώνει μόνη της το παιδί της και συντηρεί και την ηλικιωμένη μητέρα της, μετανάστρια, εργαζόμενη σε έναν κλάδο που δεν είναι κοινωνικά και οικονομικά καταξιωμένος. Μια γυναίκα η οποία, όμως, αγωνίζεται καθημερινά, πράγμα το οποίο πρέπει να τιμωρηθεί. Να τιμωρηθεί με τη φρικαλέα επίθεση που δέχτηκε. Αν η Κωνσταντίνα ήταν άνδρας, σίγουρα δεν θα αποτρεπόταν το γεγονός της επίθεσης, αλλά σίγουρα αυτή η μορφή επίθεσης δεν θα γινόταν σε έναν άντρα. Μια επίθεση που έχει στόχο όχι μόνο την τρομοκράτηση αλλά τη συνολικότερη υποταγή και τον πλήρη εξευτελισμό. Μια επίθεση που με αυτή τη μορφή μόνο σε γυναίκα θα μπορούσε να γίνει…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου